Klassiek Chinees voor beginners (deel 3)
In dit artikel wil ik je kennis laten maken met de verborgen schoonheid van klassiek Chinees.
Onlangs las ik het stuk "Herdenking van de Yueyang Toren", geschreven door de staatsman en filosoof Fan Zhongyan (989 - 1052 na Chr.) tijdens de Song Dynastie.
De eerste keer dat ik dit stuk hardop hoorde voorlezen, dacht ik dat het theatraal, overdreven en ostentatief was. Maar na het bestuderen van de tekst, het begrijpen van de betekenis en het ontwikkelen van een waardering voor de elegante woordenschat en zinsopbouw, denk ik nu dat dit een juiste weergave is van hoe krachtig dit stuk literatuur is.
"Herdenking van de Yueyang Toren" werd door Fan Zhongyan geschreven voor een vriend, een gouverneur die de toren in kwestie aan het herbouwen was. Hoewel dit artikel de toren en zijn omgeving in levendige beelden beschrijft, was Fan niet in de buurt van de toren toen hij het schreef. In feite kreeg hij alleen een schilderij toegestuurd met het verzoek van zijn vriend. Hij schreef het volledig vanuit zijn verbeelding.
En ik denk dat dit het krachtigste element van klassiek Chinees is: de verbeelding van de auteur en de ideeën van de lezer vermengen zich. Klassiek Chinees impliceert dingen op subtiele wijze, vertrouwend op het vermogen van de lezer om de woorden flexibel te interpreteren, zonder een overvloed aan uitleg.
Tegenwoordig zien veel Chinezen klassiek Chinees als verouderd, te ingewikkeld en ondoorzichtig. Zij klagen dat je, om het klassieke Chinees zelfs maar te begrijpen, een groot vocabulaire en een uitgebreide kennis van oude teksten en historische referenties nodig hebt.
Maar ik denk dat dit een goede zaak is. Voor mij is een taal die ervan uitgaat dat je een bepaald kennisniveau hebt, goed voor de samenleving. De moderne trend van instant berichtjes, tweets, sms'jes en hashtags heeft er alleen maar toe geleid dat het alledaagse schrijven is veranderd in een luie steno van g2g, lol, sup, #meaningless. Om snel ideeën over te brengen is dat helemaal prima.
Maar ik denk dat er niets mis is met een meer complexe manier om ons uit te drukken, finesse te tonen en onze gedachten te realiseren.
Ik geef toe dat modern Chinees toegankelijker is, makkelijker te ontcijferen en veel eenvoudiger te schrijven. Maar de eenvoudige manier is niet noodzakelijk de beste manier.
Denk aan je lievelingsroman, de roman die je als kind zo mooi vond, de roman waarin alle personages tot leven leken te komen, de roman waarin elke scène stevig in je verbeelding werd gegrift...
...En toen werd er een film van gemaakt, met in de hoofdrollen acteurs die er heel anders uitzagen dan je je had voorgesteld, in scènes die heel anders waren dan je had gedroomd, in een wereld die onherkenbaar was van wat je je had voorgesteld. De film is gemakkelijk; je hoeft niet te lezen, niet na te denken, gewoon achterover leunen, ontspannen en genieten.
Maar bij een film zijn er geen mogelijkheden om anders te kijken, om je iets anders voor te stellen of om anders te dromen.
De kracht van klassiek Chinees ligt niet alleen in wat geschreven staat, maar ook in wat niet geschreven staat, wat niet expliciet uitgelegd wordt. De kracht van klassiek Chinees ligt in wat er voor je overblijft om over na te denken.
Klassiek Chinees voor beginners (deel 3)
