15 dagen: Het Lantaarn festival

Het volgende Chinese Nieuwjaar is nabij en ondanks de vele jaren die al gekomen en gegaan zijn, is het nog altijd een opwindende tijd voor ons Chinezen. Niet alleen is het het begin van het nieuwe maanjaar, maar ook het begin van een reeks van 15 dagen aan festiviteiten!

Iedere dag heeft zijn betekenis en tradities. De eerste mogelijkheid om een volle maan te zien is in de 15e nacht en dat wordt het Lantaarnfestival genoemd. Zoals je misschien weet, maken lampionnen een speciale opwachting met ons op het podium dit jaar, dus heb ik de laatste tijd wat nagedacht over lampionnen.

Tegenwoordig worden lampionnen alleen voor decoratie gebruikt. Door de jaren heen hebben Chinese families lampionnen gebruikt om de geest van het nieuwe Maanjaar te tonen en hun huizen te versieren met prachtige, verfijnde papiersnijwerken aan ramen en deuren. Maar kent u ook het eerste gedocumenteerde gebruik van papieren lampionnen?

Er wordt gezegd dat 2.000 jaar geleden de beroemde strateeg Zhuge Liang een manier nodig had om in het donker te communiceren. Hoe deed hij dat? Dankzij de geavanceerde papierproductie technologie in oud China, nam hij een blad geolied rijstpapier, paste het in een bamboelijst in de vorm van zijn herkenbare ambtshoed, stak een kaars op om het te verlichten en warme lucht te creëren en …voila! De eerste lampion was geboren en zweefde de nachtelijke hemel in. Zhuge Liangs erenaam was “Kong Ming” (孔明), dus vandaag de dag staat de zwevende lantaarn nog steeds bekend als “Kongming Deng" (孔明灯).

In het oude China was het gebruikelijk dat families lantaarns hingen aan hun poorten. Voor het Lantaarnfestival werden er raadsels geschreven op papieren stroken die aan de onderkant van de lantaarn bevestigd werden. Iedereen deed mee in het raden naar de oplossingen van deze gedachtenprikkelende raadsels, wat de feestviering interactief en levendig maakte – een activiteit die vandaag nog steeds belangrijk en populair blijft.

Een andere gangbare traditie is … lantaarns kijken! Klinkt saai? Wel, stel je eens voor …. een nacht van volle maan, omringd door familieleden, buren en vrienden met talloze lantaarns in alle soorten feestelijke kleuren verlicht langs de straten. Voor Chinese families is het eigenlijk een verbluffend schouwspel dat men niet wil missen.

Over lantaarns kijken gesproken, er wordt gezegd dat tijdens het bewind van Keizer Tang Xuanzong in de Tang Dynastie (618-907), er 50.000 verschillende lantaarns aangestoken waren in de hoofdstad Chang’an. Met het grote aantal en de versieringen van de lantaarns die de grandeur van de voortvarende Tang belichaamden, kan het niet extravaganter!

En als laatste, maar daarom niet minder belangrijk, wat is een feest zonder goed eten? Het meest gebruikelijke voedsel om te eten tijdens het Lantaarn festival is Tang Yuan of Yuan Xiao. Deze delicatessen zijn kleine ronde dumplings gemaakt van kleefrijst, waarvan gedacht wordt dat ze in de Song Dynastie zijn ontsproten. In het Chinees wordt Tang Yuan ongeveer hetzelfde uitgesproken als Tuan Yuan, wat “reünie met familieleden” betekent. Deze ronde dumplings symboliseren samen zijn, omdat het concept van rondheid en samen zijn nauw verbonden zijn in het Chinese gedachtengoed. Een schijnbaar eenvoudige dumpling is eigenlijk de manier waarop families en aanverwanten hun beste wensen uiten aan hun geliefden.

Tang Yuan worden vaak volgestopt met verschillende vullingen (zoet of zoutig) en geserveerd in soep. Vullingen zijn o.a. witte suiker, bruine suiker, sesam, walnoten, gedroogde osmanthus bloemen, rozenblaadjes, gezoete mandarijnschil, bonenpasta, jujube pasta… of een combinatie van twee of drie ingrediënten. (Bonus: vijf Brownies (uh.. Tang Yuan) punten voor degene die kan uitrekenen hoeveel verschillende vullingen dat kunnen zijn!)

Gelukkig Chinees Nieuwjaar van het Paard!