De Qing Dynastie

De Qing Dynastie (1644-1911), geregeerd door de Manchus, was de laatste dynastie van China. Zijn laatste decennia werden geplaagd door militaire nederlagen, interne strijd en economische ellende. Maar op het hoogtepunt van de Qing Dynastie controleerden zijn keizers indrukwekkende territoriale uitbreidingen en verwezenlijkingen in de kunst en de literatuur, waaronder de publicatie van Droom van de Rode Kamer, de vierde van China’s meest bekende klassieke romans.

De stichter van de Qing, keizer Nurhaci, was een afstammeling van het Jurchen volk die de Noordelijke Song Dynastie overwonnen had. In 1616 riep hij zichzelf uit tot Khan van een nieuw rijk in het noordoosten van China, en in 1636 verving zijn zoon hem en hernoemde de dynastie Qing. Maar de Qing Dynastie regeerde nog steeds over het centrale gebied van China, en de Mantsjoerijnse Qing keizer werd buiten gehouden, afgesloten ten noorden van de Grote Muur.

Maar in 1644 wierp een Han Chinese verzetsleider, genaamd Li Zicheng, de Ming Dynastie omver en nam Beijing over. Later dat jaar zette een Ming Dynastie die verantwoordelijk was voor het bewaken van de “Berg Zee Pas” – de meest oostelijke poort van de Grote Muur die gedurende eeuwen binnenvallende stammen buiten hield – de deuren open, liet het Mantsjoe leger binnen, en vervoegde hen in het aanvallen van Li’s verzetskrachten. Met zijn hulp namen de Mantsjoerijnen de hoofdstad over en vestigden ze de heerschappij van de Qing over China.

In 1661 stierf de Qing keizer onverwacht en zijn zoon, Kangxi, slechts acht jaar oud, erfde de troon. Ongeacht zijn leeftijd zette hij door en werd hij één van China’s meest opmerkelijke keizers, en de langst heersende voor maar liefst 61 jaar.

Kangxi luidde het “Hoog Qing” tijdperk in, een gouden tijdperk dat 100 jaar duurde. Hij was bekend voor zowel militaire dapperheid als genegenheid voor literatuur, filosofie en wetenschap. Hij trainde in martial arts vanaf een jonge leeftijd, en was zeer bedreven in de paardrijkunst en het boogschieten. Zijn meesterschap en precisie werden vaak getoond tijdens uitstapjes in het keizerlijk jachtpark.

Zijn talent als een briljante strateeg werd al snel duidelijk. Op de leeftijd van 16 jaar zette hij zijn machtslustige regent buiten en liet hem opsluiten.  Op zijn twintigste begon hij rebellen neer te slaan die zich tegen de Qing hadden opgesteld. De volgende decennia veroverde Kangxi Taiwan, leidde hij persoonlijk drie expedities om Mongoolse rebellen te onderdrukken, en verdedigde hij de noordelijke regio’s van het rijk tegen invasies door het Tsaristische Rusland. Hij plaatste een ingezetene als minister in de Tibetaanse hoofdstad Lhasa.

En daarnaast had hij ook nog een wetenschappelijke inslag en diepe interesse in Westerse cultuur. Hij verleende speciale behandelingen aan de literatoren, en organiseerde de publicatie van het Kangxi Woordenboek, dat een standaard woordenboek werd voor de daaropvolgende eeuwen. Toen buitenlandse missionarissen naar China reisden, greep hij de kans om een brede waaier van onderwerpen gerelateerd aan de Westerse cultuur en wetenschap te studeren, onder andere algebra, geometrie, astronomie en Westerse geneeskunde. Ondertussen was hij ook toegewijd aan de traditionele Chinese denkrichtingen, zoals het Confucianisme en Daoïsme.

Zijn zoon Yongzheng volgde hem op, en hij werd gevolgd door de grote Qianlong keizer. Net zoals Kangxi was ook Qianlong als tiener al een bekwaam martial arts beoefenaar. Later leidde hij een reeks succesvolle militaire operaties bekend als de “Tien Grote Campagnes”, veroverde hij gebieden die gecontroleerd werden door de Oeigoeren, Mongolen en Vietnamesen, en breidde hij verder het rijk uit.

Qianlong was een liefhebber van poëzie en literatuur, en schreef ongeveer 40.000 gedichten. Tijdens zijn heerschappij werd de ‘Vier Schatten’ gecompileerd in een poging om de Yongle Encyclopedie van de Ming Dynastie te overtreffen.  De tekst is een uitgebreide verzameling van de meest literaire werken die een tijdsspanne van ongeveer 2000 jaar overspannen, van het pre-Qin tijdperk tot de Qing Dynastie, en beslaat zowat elk studiegebied. Het kostte negen jaar om de in totaal 2,3 miljoen pagina’s te vervolledigen.

Na tweehonderd jaar regeren, begon de Qing Dynastie te vervallen in het midden van de negentiende eeuw. Verloren gevechten tijdens de Opium Oorlogen die in 1840 uitbraken verzwakten het rijk. De Taiping Rebellie (1850-1864) beschadigde verder zijn macht en vertrouwen. De eerste Sino-Japanse oorlog (1894-1895) liet in zijn kielzog een verwoeste economie na, afgestane territoria en oorlogsvergoedingen. Uiteindelijk leidde Sun Yat-sen in 1911 een revolutie die de Qing Dynastie omvergeworpen heeft, en een einde bracht aan de duizend jaar durende keizerlijke heerschappij.