Beroemde vergelijkbare figuren 8/10: Wang Zhaojun en Helena van Troje

Vandaag kijken we naar twee van de meest legendarisch mooie vrouwen uit de geschiedenis. Hoewel de ene gevierd wordt om haar offer voor vrede en de andere herinnerd wordt om de oorlog die veroorzaakt werd door hart zaken, bewandelden beiden misschien voorbestemde paden. Misschien waren beiden zelfs afgezanten van goddelijke interventie.

Wie waren zij?

De Chinese legende vertelt over de Vier Grote Schoonheden - vier vrouwen uit verschillende dynastieën die zo verbluffend mooi waren dat bij het zien van hen zwemmende vissen zouden zinken (Xi Shi), de maan in eclips zou gaan (Diao Chan), bloeiende bloemen in schaamte zouden neervallen (Yang Guifei), en vogels in vlucht uit de lucht zouden vallen (Wang Zhaojun).

Wang Zhaojun werd meer dan 2.000 jaar geleden geboren tijdens de Westelijke Han Dynastie. Naast haar betoverende uiterlijk, was ze tevens geschoold in de klassieke teksten en vermaard om haar artistieke talent. Na verloop van tijd werd de jonge dame naar het keizerlijk paleis geroepen om zich voor te bereiden om de concubine van de keizer te worden.

In die tijd was het gebruikelijk dat keizerlijke kunstenaars portretten schilderden van de dames in de harem, waaruit de keizer kon kiezen. Helaas werd het hof geleid door corrupte eunuchen, die de jonge dames moesten omkopen om kans te maken geselecteerd te worden. Maar Wang weigerde haar toevlucht te nemen tot omkoping. Als vergelding voegde de kunstenaar een lelijke moedervlek toe aan haar portret. Zo zag de keizer Wang over het hoofd en nam nooit de moeite haar te zien.

In die tijd was China verwikkeld in een bloedige aan-en-uit-oorlog met een noordelijke stam. De keizer en het stamhoofd kwamen uiteindelijk overeen het conflict op te lossen met een huwelijksverdrag. Het stamhoofd stond er echter op dat hij niemand anders dan de dochter van de keizer zou krijgen. De keizer wilde echter geen afstand doen van zijn kostbare prinses en gaf daarom opdracht een andere vrouw uit te zoeken om haar plaats in te nemen. De ambtenaren legden Wangs weinig flatteuze portret ter goedkeuring voor, en hij stemde nonchalant toe.

De keizer had geen idee van de buitengewone schoonheid van Wang tot ze aan het stamhoofd werd voorgesteld. Maar het was al te laat. Ze werd meegesleurd naar de woeste graslanden van het verre noorden, om nooit meer terug te keren.

Het stamhoofd was blij met zijn deel van de afspraak. Vanaf dat moment verbeterden de betrekkingen tussen zijn volk en de Han opmerkelijk, en heerste er gedurende meer dan een halve eeuw vrede.

Wang Zhaojun verspeelde haar eigen toekomstperspectieven voor het welzijn van haar vaderland. Simpel gezegd, haar verhaal is er één van grote persoonlijke opoffering. En dankzij deze ene jonge vrouw, werden ontelbare levens gespaard.

Volgens sommige folklore was Wang een hemelse fee die uit de hemel naar beneden was gezonden om de twee naties tot vrede te brengen - dat dat haar missie was.

Zoals je wellicht weet, gelooft de traditionele Chinese cultuur dat alle gebeurtenissen van historisch belang door de goden worden geregeld en onder hun doelbewuste leiding staan. Dit omvat oorlogsvoering en de opkomst en ondergang van dynastieën. Men gelooft ook dat de keizer de Zoon van de Hemel is; hij is gekozen door de goden en moet het Mandaat van de Hemel handhaven. Een sterveling zou dus nauwelijks een stempel op de geschiedenis kunnen drukken of het grote script van de geschiedenis veranderen, tenzij hij of zij de wil van de hemel vervulde.

Misschien was het allemaal geen toeval, van Zhaojun's aangeboren gaven tot elke stap die haar naar het paleis bracht en uiteindelijk tot een gedenkwaardige keuze leidde.

Helena van Troje

Terwijl de schoonheid van Wang vogels uit de lucht kon slaan, had Helena van Troje een gezicht dat duizend schepen te water kon laten. Eeuwenlang werd ze herhaaldelijk "de mooiste vrouw ter wereld" genoemd.

Als de dochter van Zeus en de sterfelijke koningin Leda, was Helena een halfgod. Haar verhaal, beschreven in de Ilias en de Odyssee van Homerus, is in de loop van drie millennia steeds opnieuw verbeeld in kunstwerken, toneelstukken en films.

Helena, zo gaat het verhaal, werd bewonderd door vele machtige en invloedrijke mannen. Het was koning Menelaos van Sparta die haar hand won, maar zij werd later ontvoerd en meegenomen naar Troje door de Trojaanse prins Paris. Variaties op het verhaal zijn er in overvloed: Werd ze machteloos meegesleept, of ging ze ervandoor met Paris?

Hoe dan ook, de woedende Spartanen vertrokken met duizend schepen om Troje aan te vallen en Helena terug te halen, waarmee de bloedige tienjarige Trojaanse oorlog begon. Uiteindelijk werd Paris gedood in de strijd en keerde Helena terug naar huis.

Wat echter niet zo bekend is, is dat de echtgenoot van Helena's moeder (haar stiefvader koning Tyndareus) ooit per ongeluk de godin Aphrodite beledigde. De godin vervloekte alle dochters van Tyndareus - zowel zijn eigen dochters als die van Helena - waardoor zij hun echtgenoten moesten verlaten en in meerdere huwelijken verwikkeld raakten.

En hoewel het misschien Paris' idee was om naar Sparta te gaan - onder het mom van een diplomatieke missie - om Helena weg te kapen, was ook dit voorbestemd.

Voorafgaande geschiedenis: In Het oordeel van Paris gebruikt Zeus Paris om de winnaar te kiezen van een schoonheidswedstrijd tussen drie godinnen - Aphrodite, Hera, en Athena. Elk van de godinnen verleidt Paris met een enorme beloning. Maar Paris kiest voor Aphrodite omdat zij hem de mooiste vrouw ter wereld aanbiedt - Helena, stiefdochter van haar oude vijand Tyndareus. Gedurende het verhaal brengt Aphrodite Paris en Helena keer op keer naar elkaar toe. Om de zaak nog ingewikkelder te maken, roept dit alles de toorn op van de godin Hera, die de bovengenoemde schoonheidswedstrijd heeft verloren. En wanneer de koningin van het Griekse pantheon wraak wil, gaat ze tot het uiterste.

Aangezien de oude Griekse geschiedenis sterk verweven is met de Griekse mythologie, is het niet verwonderlijk dat de Trojaanse oorlog door de goden werd geregisseerd. Helena zou dus kunnen worden gezien als een actrice in een groots toneelstuk van goddelijke interventie waarbij Aphrodite betrokken is die Tyndareus vervloekt, Zeus die Paris in een netelige situatie brengt om de wedstrijd van godinnen te beoordelen, Aphrodite die Paris belooft te belonen, en Hera die wraak op Paris wil nemen. En dan komen er nog veel meer Griekse goden van beide kanten om te helpen de score te vereffenen.

Twee legendarische schoonheden uit het Oosten en het Westen, één die een oorlog tot bedaren bracht en één die de aanleiding was tot het uitbreken ervan. Ogenschijnlijke parallellen in tegengestelde richtingen, maar als je goddelijke interventie erbij betrekt, lijken ze meer op elkaar dan je zou denken.